Kraków in a Thousand Treasures [EN]

Wydawnictwo jest efektem ponad trzyletniej pracy badawczej, zainspirowanej przez Urząd Miasta Krakowa. Zespół wybitnych specjalistów, zaproszonych do współpracy przez prof. Jacka Purchlę, dokonał wyboru tytułowych „skarbów”, a rezultatem tej pracy jest wyjątkowa publikacja prezentującą ponad tysiącletnią historię Krakowa oraz jego wielokulturową i złożoną tożsamość.

Zamieszczone w książce obiekty pochodzą z różnych epok, od najdawniejszych czasów po współczesność. Publikacja prezentuje bowiem nie tylko najwyższej klasy zabytki czy dzieła, ale również cenne układy urbanistyczne, ważne dla Krakowa zjawiska kulturowe czy dziedzictwo niematerialne.

Oprócz ikonicznych dzieł związanych z miastem, takich jak ołtarz Wita Stwosza, słynnej na cały świat Damy z gronostajem Leonarda da Vinci czy Hołdu pruskiego Jana Matejki, w albumie znajdują się te mniej oczywiste przykłady współtworzące nową narrację o mieście. Na szczególną uwagę zasługują m.in. krakowskie szopki, bezcenna kolekcja niemieckich samolotów w Muzeum Lotnictwa Polskiego, znajdujący się w Bibliotece Jagiellońskiej zbiór autografów muzycznych Mozarta, Beethovena czy Bacha, mozaika na ścianie wieżowca Biprostal czy rysunki Andrzeja Mleczki.

Książka została podzielona na 6 chronologicznych rozdziałów, a w każdym zabierali głos dwaj specjaliści. Historyk szkicował szerokie tło epoki, uwzględniając zagadnienia polityczne, religijne, ekonomiczne i społeczne. Z kolei historyk sztuki miał za zadanie uzupełnić ten obraz o syntezę dziejów szeroko pojętej kultury artystycznej. Szczególną rolę odgrywa 20 „kapsuł”, odrębnych, niezależnych tekstów poświęconych konkretnym obiektom lub dziedzictwu niematerialnemu.

Tytułowe skarby zebrane są w formie katalogów umieszczonych po każdym rozdziale, tworząc niezwykle bogaty materiał ilustracyjny. Należy zwrócić też uwagę na przyjętą przez autorów zasadę, iż pojawiają się one w kontekście historii miasta, a nie rzeczywistej daty powstania. Pochodząca z XV wieku „Dama z gronostajem” w albumie znajduje się w rozdziale opisującym XIX-wieczne kolekcjonerstwo, a nagrobek królowej Jadwigi opisywany jest w kontekście prac konserwatorskich w katedrze na Wawelu na początku XX wieku. Tysiąc skarbów Krakowa można zatem czytać na kilku płaszczyznach. Tekst jest syntezą historii i sztuki Krakowa. Ilustracje, jako wizualne dopełnienie, pełnią funkcję przewodnika po kolekcjach oraz pojedynczych skarbach.

Publikacja jest na wskroś nowoczesna – znakomita forma edytorska, profesjonalne fotografie oraz wnikliwe, a jednocześnie przystępne i barwne teksty znajdą bez wątpienia uznanie wśród pasjonatów historii Krakowa, a także u szerszego grona odbiorców. Album może być zatem kluczem do zrozumienia fenomenu niezwykłej popularności, jaką cieszy się Kraków oraz znakomitym narzędziem do promocji miasta. Wysmakowana szata graficzna sprawia, że sprawdzi się jako kompendium wiedzy o historii i kulturze, a także wspaniała i ekskluzywna pamiątka.

Publikacja została w całości sfinansowana przez miasto Kraków, którego władze zainspirowały Międzynarodowe Centrum Kultury do jej opracowania i wydania. Pod koniec 2018 roku zostanie wydana w języku angielskim.

Redakcja naukowa projektu Tysiąc skarbów Krakowa: Jacek Purchla, Joanna Ziętkiewicz-Kotz

Rada naukowa projektu Tysiąc skarbów Krawowa: Andrzej Betlej, Krzysztof J. Czyżewski, Stanisław Dziedzic, Łukasz Galusek, Marcin Fabiański, Kamila Follprecht, Karolina Grodziska, Michał Niezabitowski, Katarzyna Olesiak, Jacek Purchla (przewodniczący), abp Grzegorz Ryś, Krzysztof Stopka, ks. Jacek Urban, Marek Walczak, Agata Wąsowska-Pawlik, Joanna Ziętkiewicz-Kotz (sekretarz)

Redaktor prowadząca: Paulina Orłowska-Bańdo

Autorzy rozdziałów: Andrzej Chwalba, Krzysztof J. Czyżewski, Karolina Grodziska, Anna Król, Waldemar Łazuga, Michał Niezabitowski, Zdzisław Noga, Jacek Purchla, Krzysztof Stopka, Marek Walczak