HERITO, nr 41: Białoruś

„Brzydkie kaczątko postradzieckiej transformacji”? „Terra incognita dla świata” — jak o swoim kraju pisała noblistka Swietłana Aleksiejewicz? Białoruś często odbierana jest nieprzychylnie, a niekiedy wręcz niesprawiedliwie. Tymczasem kraj naszych sąsiadów to znacznie więcej niż ostatnia europejska dyktatura w starym stylu. To kraj, w którym pragnienie wolności jest tak samo silne jak gdzie indziej w Europie. Kraj wciąż poszukający i definiujący własne korzenie, lecz nie odcinający się od nich. Białoruś jest nam znacznie bliższa, niż to się wydaje. A jednocześnie o żadnym z sąsiadów tak niewiele wiemy. Dlatego zamiast bać się Białorusi, lepiej ją odkrywać i rozumieć. W czym pomagają białoruscy autorzy wsparci głosami z Polski, Anglii i… Japonii.

Hienadź Sahanowicz i Hieronim Grala tłumaczą zmagania Białorusi z własną historią. Nelly Bekus wyjaśnia, na jakich filarach opiera się dzisiejszy demokratyczny zryw i w jaki sposób opozycja stara się na nowo opowiadać o białoruskiej tożsamości. Ziemowit Szczerek pokazuje, jak porządek i czystość przełożyły się w Białorusi na poczucie wyższości w stosunku do Ukraińców i Rosjan. Irina Sołomatina przygląda się kobiecej twarzy protestów, a także ich historycznym skojarzeniom, czyli udziałowi kobiet w wojnie ojczyźnianej. Maria Dawydczyk opowiada o relacjach Białorusi z Unią Europejską, kwestionując „monolit” zwany Europą Wschodnią. Walancin Akudowicz śledzi „niepamięć” o Czarnobylu. Owen Hatherley wydobywa frapującą różnorodność białoruskiej architektury w XX wieku. Anna Łazar pokazuje, co Białoruś wniosła do sztuki światowej i jaką sztuką sama dziś żyje. Tokimasa Sekiguchi zwierza się, czym fascynują Japończyka Niemen i Świteź.

„Herito” zaprosiło również do rozmowy Iwana Łysiuka, który opowiedział Przemysławowi Witkowskiemu o białoruskim neopogaństwie, oraz Stsiapan Stureikę, który pytany przez Michała Wiśniewskiego odkrywał warstwy białoruskiego dziedzictwa.