HERITO, nr 56: Pogórnicze

Europa Środkowa jest wyjątkowa pod względem dziedzictwa górniczego – pisze w najnowszym numerze „Herito” Barry Gamble. Przemysł kopalniany odegrał na tym obszarze kluczową rolę w rozwoju społecznym, dlatego tak istotne jest, by go docenić i zastanowić się, w jaki sposób zachować jego spuściznę. Jak to robić i kiedy warto? Sprawdzamy, jakie miejsca zajmują przestrzenie pogórnicze w społeczeństwie w dobie kapitalizmu cyfrowego, apokalipsy klimatycznej i naporu działań deweloperów. A może to wizja tragicznego jutra? Odpowiedzi szukamy w rozmowach z ekspertami, ale też w fotografii, historii czy w sztuce.

W numerze „Herito: Pogórnicze” analizujemy sposoby i możliwości wykorzystania potencjału poindustrialnych przestrzeni o tak wyjątkowym charakterze, jak sztolnie, szyby czy hałdy. Śledzimy współczesne poszukiwania narracji dla nich i transformacje ich tożsamości. Przyglądamy się również, jak przemiany gospodarcze i prywatyzacja wpłynęły w konkretnych przypadkach na poprzemysłowe kompleksy. Stawiamy pytania o to, co zburzyć, a co zachować. Przykłady wybitnych wysiłków konserwatorskich w ocalaniu dziedzictwa pogórniczego ukazują, jak wiele funkcji i zagadnień wnosi do społecznego dyskursu infrastruktura pokopalniana.

Razem z naszymi autorami zaglądamy do poprzemysłowych kompleksów od Turowa po Borysław i snujemy refleksję nad ich przeszłością oraz przyszłością, możliwościami, ale też zagrożeniami, np. tworzeniem przysłowiowych skansenów z plastikowymi końmi lub oszklonych galerii handlowych. Badamy też różnorodne podejścia do spuścizny po górnictwie, np. na Dolnym i Górnym Śląsku.

Na łamach 56. numeru magazynu „Herito: Pogórnicze” przyglądamy się materialnym, architektonicznym i kulturowym śladom historii wydobycia oraz rozważamy różne sposoby oswajania dziedzictwa pokopalnianego, często nazywanego „kłopotliwym”.